بررسی اثر اسید آسکوربیک بر خصوصیات کمی و کیفی گیاه شمعدانی معطر(pelargonium graveolens l.) تحت تنش کمبود آهن

به منظور بررسی اثر اسید آسکوربیک بر کاهش اثرات کمبود آهن، آزمایشی در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان، بر روی گیاه شمعدانی معطر در سال 1392 انجام گرفت. این آزمایش به صورت فاکتوریل بر اساس طرح کاملاً تصادفی با شش تکرار انجام شد. فاکتور a شامل میزان آهن با سه سطح (0، 20 و 40 میکرو مولار) و فاکتور b شامل اسیدآسکوربیک با سه سطح (0، 1، 2 میلی مولار) بود. قلمه¬های ریشه¬دار شده به¬صورت هیدروپونیک درون ماسه کاشت شده و بعد از استقرار گیاهان تیمارها به همراه محلول غذایی اعمال گردید. نتایج نشان داد که با کاهش میزان آهن خصوصیات رشدی مانند ارتفاع گیاه، قطر ساقه، تعداد شاخه¬های جانبی، طول شاخه¬های جانبی و سطح برگ در بوته کاهش یافت. واکنش گیاه به اسیدآسکوربیک در شرایط نبود آهن (صفر میکرومولار) و کمبود آهن (20 میکرومولار) با هم متفاوت بود. با کاهش میزان آهن وزن تر و خشک پیکر رویشی کاهش ولی میزان اسانس افزایش یافت. اسیدآسکوربیک باعث افزایش بیوماس و همچنین میزان اسانس (به¬خصوص در سطح یک میلی¬مولار) شد. عملکرد اسانس با کاهش سطح آهن محلول غذایی کاهش و با کاربرد اسید آسکوربیک افزایش یافت. کاهش آهن باعث کاهش تراکم روزنه¬ای گردید و استعمال اسیدآسکوربیک باعث افزایش تراکم روزنه¬ای در سطوح آهن صفر و 20 میکرومولار شد. کاهش آهن باعث کاهش کلروفیل و کاروتنوئید و مصرف اسیدآسکوربیک باعث بهبود این صفات گردید. کاهش آهن باعث افزایش میزان فعالیت آنزیم¬هایی مانند پراکسیداز، کاتالاز و آسکوربات پراکسیداز گردید. با کاهش میزان آهن میزان جذب آهن و روی کاهش یافت و مصرف اسیدآسکوربیک باعث افزایش میزان جذب این عناصر شد. به¬طورکلی، نتایج نشان داد که کاربرد اسیدآسکوربیک توانست اثرات مخرب ناشی از تنش کمبود آهن بر ویژگی¬های کمی و کیفی شمعدانی معطر را بهبود بخشد.